Nếu ai còn nhớ về giải thưởng Grand Prix d'Horlogerie de Genève (GPHG) năm ngoái, có một hạng mục khiến ban giám khảo phải đau đầu. Đó chính là hạng mục lựa ra chiếc đồng hồ chronograph tốt nhất của năm 2022. Những ban giám khảo đã phải làm việc tập trung để chọn ra một trong hai chiếc đồng hồ: Grönefeld 1941 Grönograaf và MB&F LM Sequential EVO cho giải thưởng cuối cùng. Kết quả khá hài lòng: Grönefeld 1941 Grönograaf là chiếc đồng hồ chronograph tốt nhất năm 2022 do GPHG bình chọn trong khi MB&F LM Sequential EVO lại giành được Aiguille d'Or, giải thưởng cao nhất cho đồng hồ tốt nhất trong tất cả các hạng mục.

Trong bài viết này, cùng Gia Bảo tìm hiểu về chiếc đồng hồ chronograph gây ấn tượng nhất năm 2022: Grönefeld 1941 Grönograaf.

Trước đó, Tim và Bart Grönefeld không xa lạ gì với thảm đỏ đồng hồ tại Grand Prix d'Horlogerie de Genève (GPHG). Hai anh em đã từng lên bục nhận giải Best Tourbillon 2014 cho chiếc Parallax Tourbillon và Best Men's 2016 cho Remontoire 1941 của thương hiệu Grönefeld.

Trên thị trường, Grönefeld cung cấp đồng hồ Grönograaf 1941 với hai phiên bản: Phiên bản giới hạn gồm 25 chiếc, đã được bán hết, sở hữu vỏ tantalum và phiên bản giới hạn 188 chiếc bằng thép không gỉ (đơn đặt hàng mới hiện đang bị tạm dừng do nhu cầu cao). Mặc dù vỏ tantalum cứng hơn nhiều (và khó gia công và hoàn thiện hơn) so với thép không gỉ, hai phiên bản không thể phân biệt bằng mắt thường cho đến khi lật lại (nơi đường khắc cho thấy phiên bản).

Grönefeld 1941 Grönograaf là một chiếc đồng hồ chronograph cổ điển? 

Bất kỳ chiếc đồng hồ chronograph bánh xe cột nào cũng là một cỗ máy chính xác và phức tạp, yêu cầu một người thợ có nhiều kỹ năng và chuyên môn để sản xuất. Kể từ khi được giới thiệu vào thế 19, đây luôn được xem là lựa chọn hàng đầu của các nhà sản xuất đồng hồ cao cấp vì nó cần nhiều thời gian và công sức để chế tác hơn so với đồng hồ chronograph sử dụng bánh cam. Những bánh xe cột khá dễ nhận diện, và dù nó rất nhỏ, các thương hiệu đều buộc phải hoàn thiện chúng bằng tay. 

Đó là trước đây. Hiện tại, những chiếc “cột" nhỏ trên bánh xe được sản xuất bằng máy CNC hiện đại, nhưng vẫn cần được cân bằng bằng tay để cơ chế hoạt động bình thường. Trong một bộ máy chronograph bánh xe cột, chi tiết này khá nhạy cảm, có thể bị gãy. Những khó khăn trong quá trình chế tạo lại đem đến phần thưởng cho chủ sở hữu. Đồng hồ chronograph bánh xe cột có một bộ máy đẹp mắt, và quan trọng hơn là về khoản vận hành chức năng bấm giờ trên đồng hồ chronograph bánh xe cột sẽ chính xác cũng như mượt mà hơn.

Về mặt cơ học, thông thường, khi nhấn vào nút đặt lại thời gian của chức năng chronograph, hai cam hình trái tim, đặt trên trục của kim giây và kim 30 phút, sẽ bị hai búa thép đập vào. Các cam quay dưới tác động của búa cho đến khi búa đi đến điểm lõm của cam, tương ứng với vị trí 0 của các kim. Tuy nhiên, lực tác động vào các kim của chức năng chronograph, đặc biệt là kim giây đặt ở giữa, khi khởi động lại khá mạnh và có thể khiến kim bị trượt hoặc cong. Với Grönefeld 1941 Grönograaf, kim giây chronograph nhảy từ vị trí dừng về 0 mà hầu như không có hiện tượng giật hoặc rung mạnh.

Bộ điều chỉnh ly tâm không phải là một phát minh mới trong ngành chế tạo đồng hồ. Nó đã từng xuất hiện trong đồng hồ có chức năng điểm chuông, có tác dụng thiết lập nhịp độ cho những lần chuông kêu. Có thể nhìn thấy những bộ điều chỉnh tiếng chuông trong calibre 2755 của Vacheron và Calibre GS 36-750 PS IRM của Patek.

Thoạt nhìn, Grönefeld 1941 Grönograaf có vẻ là một chiếc đồng hồ bấm giờ hai nút truyền thống có kích thước vừa phải (đường kính 40mm), được chế tạo ở chất lượng rất tốt. Nhìn lướt qua thì là vậy, nhưng nếu như thế, chiếc đồng hồ này sẽ không thể chinh phục được các giám khảo tại GPHG. Bí ẩn nằm ở bộ phận lộ rõ tại góc 3 giờ.

Bộ điều tốc ly tâm của Grönefeld 1941 Grönograaf với hai quả nặng bằng vàng nguyên khối được đặt ở vị trí 3 giờ trên mặt số; chắc chắn rồi, đó là một chi tiết gây chú ý trên chiếc đồng hồ này. Nhiệm vụ của cơ chế này là làm chậm lại tốc độ cho chức năng chronograph, giảm căng thẳng mà các bộ phận khác phải chịu, giảm mài mòn và ma sát cho các bộ phận có thể xuất hiện khi reset. Thay vì rung lắc mạnh, kim giây trung tâm sẽ quay trở về vị trí ban đầu một cách nhẹ nhàng. Lúc này đây, bộ điều tốc sẽ xoay để hỗ trợ.

Vẫn là một tác phẩm điển hình của Grönefeld

Chuyển động quay tít của bộ điều tốc chỉ là một trong những điểm nhấn đáng yêu về đồng hồ Grönefeld 1941 Grönograaf. Bạn cần tham quan kỹ càng mặt số, di chuyển từ phải sang trái để thấu triệt vẻ đẹp hoàn mỹ trên những chiếc đồng hồ cao cấp.

Bắt đầu ở hơi lệch một chút bên phải là mặt số gồm có kim giờ và phút báo thời gian chính. Không khó nhận ra chi tiết này gần như là tương tự với Parallax tourbillon hay One Hertz năm 1896. Các kim Lancette được chế tạo từ thép, có màu xanh do được nung ở nhiệt độ cao vừa đủ, sau đó đem đi đánh bóng như gương kết hợp các cọc số đính nổi rất dễ nhìn. Ở phía trên bên trái có vòng cung thể hiện thời lượng cót kéo dài 53 giờ được gắn vào đế của mặt số bằng hai con vít tròn đơn giản. Và đầu mũi tên “nổi” màu xanh di chuyển dọc theo thang đo sẽ cho biết bạn còn bao nhiêu năng lượng hoặc đã đến lúc lên dây cót hay chưa.

Xa hơn về bên trái ở phía dưới, tại vị trí 9 giờ, là vị trí của mặt số phụ báo giây. Cạnh đó là bộ đếm 30 phút cho chức năng chronograph và kim kiểu Breguet ở góc 6 giờ. 

Kim giây của chức năng chronograph có màu xanh, nổi bật trên nền thép không gỉ với các mặt số phụ mạ rhodium và các chi tiết được hoàn thiện mờ và vân sa tanh. Logo Grönefeld và dòng chữ “The Netherlands” đánh dấu nguồn gốc của đồng hồ nằm đối xứng với nhau trên rìa ngoài của mặt số trong khi cái tên Grönograaf xuất hiện trong bộ đếm 30 phút, với số phiên bản giới hạn được đặt ở phía đối diện (trong hình ảnh là chữ PROTO - đại diện đây là thiết kế đồng hồ nguyên mẫu). 

Bên trong đồng hồ là bộ máy G-04 Grönefeld lộ ra bên dưới đáy sapphire đã được phủ chống phản chiếu ở cả hai mặt. Đây là một tác phẩm cơ khí đầy tính nghệ thuật trong giới chế tác, gồm có 408 linh kiện, 45 chân kính và một trong số chân kính lại được bọc chaton vàng. Các góc vát của các cầu nối bằng thép không gỉ được đánh bóng thủ công. 

Nếu tiền không phải vấn đề, và nếu có cơ may, hãy đặt ngay một chiếc Grönefeld 1941 Grönograaf, nhưng… đối với hầu hết mọi người, thì bạn vẫn không thể mua một chiếc Grönograaf mới vì Grönefeld đã ngừng nhận đơn đặt hàng mới cho đến khi có thông báo mới do nhu cầu và danh sách chờ đợi dài.

Kiến thức