Bài phỏng vấn được biên tập từ watchesbysjx

Rexhep Rexhepi chắc chắn là một ngôi sao trong ngành chế tạo đồng hồ độc lập, đặc biệt là trong ba năm gần đây khi đồng hồ của “những người theo phong cách indie” đã trở thành mốt, dẫn đến các thương hiệu tăng trưởng mạnh, đi kèm mức giá tăng vọt. Nhưng giống như sự phổ biến gần đây của ngành chế tạo đồng hồ độc lập nói chung, thành công của người nghệ nhân Rexhepi chỉ mới xuất hiện gần đây và chưa có điều gì chắc chắn thành công đó có thể kéo dài.

Rexhep Rexhepi bắt đầu thương hiệu vào năm 2012. Sau đó tới năm 2018, chàng trai trẻ ra mắt chiếc đồng hồ mang đúng tên của mình Rexhep Rexhepi Chronomètre Contemporain I (RRCC I). Và tính tới nay, Rexhep Rexhepi mới có 36 tuổi.

Rexhep Rexhepi đã nhận về cơn mưa lời khen sau những nỗ lực không ngừng và tạo ra kết quả mãn nhãn gần đây. Và nhiều người còn phân vân liệu trong một thập kỷ nữa Rexhep Rexhepi sẽ có đủ những yếu tố cần thiết để trở thành một thợ đồng hồ vĩ đại hay không? Hãy thử khám phá động lực và tầm nhìn của người nghệ nhân trẻ tuổi và không thiếu tài năng này qua bài phỏng vấn sau!

Cuộc phỏng vấn đã được chỉnh sửa cho dễ hiểu nhưng vẫn giữ nguyên ý tứ của hai bên

SJX: Trong một cuộc đấu giá vào tháng 5 năm nay, chiếc RRCC I của bạn đã được bán với giá gần 1 triệu USD. Bạn đã cảm thấy như nào?

Rexhep Rexhepi (RR): Thành thật mà nói, điều đó thật khó tin vì tôi chưa từng nghĩ đến kết quả bất ngờ như vậy. Là một người thợ đồng hồ, bạn muốn kiểm soát mọi thứ, thậm chí cả những chi tiết nhỏ, nhưng rất tiếc là tôi không thể kiểm soát được giá của đồng hồ sẽ đi được đến đâu (trong một cuộc đấu giá). Giá cao cho một chiếc RRCC I là điều thôi không thể kiểm soát.

Tôi cảm thấy áp lực hơn một chút vì như vậy nhiều người sẽ mong đợi ở tôi hơn. Tôi cũng sợ mọi người sẽ thay đổi suy nghĩ [về công việc của tôi]. Tôi không muốn thay đổi những gì tôi muốn làm và tôi không muốn thu hút thêm những đối tượng chỉ muốn xem đồng hồ là một loại tài sản để đầu tư. Tôi lo lắng về điều đó.

Nhưng một lần nữa, tôi biết rằng có thể thị trường sẽ không tiếp tục như thế này, nhưng chúng tôi cố gắng không nghĩ nhiều về nó.

SJX: Bạn có nghĩ điều đó sẽ giúp ích hay khiến mọi việc trở nên khó khăn hơn?

RR: Tôi nghĩ nó sẽ giúp ích cho cả ngành (đồng hồ độc lập) vì mọi người sẽ quan tâm nhiều hơn đến chúng tôi. Nhưng đồng thời, tôi phải chọn ra khách hàng thực sự, những người thực sự muốn chiếc đồng hồ, mà không phải mua để đầu cơ.

Hãy tưởng tượng ngoài kia có một số khách hàng thực sự mua một chiếc đồng hồ vì yêu thích, nhưng thay vì chọn họ, chúng ta lại chọn một khách hàng khác, mà anh ta lại bán đồng hồ ngay lập tức do có lời. Vậy vị khách hàng ban đầu sẽ cảm thấy thế nào về điều đó?

Đó chính là áp lực của những người như chúng tôi. Chúng tôi muốn có những khách hàng thực sự - và đó là suy nghĩ về lâu về dài của thương hiệu. Nếu tôi muốn kiếm tiền dễ dàng nhanh chóng, tôi sẽ tặng đồng hồ cho gia đình mình và họ có thể đem đi bán đấu giá. [cười]

SJX: Vậy là hiện tại đã có khoảng cách lớn giữa giá bán lẻ của RRCC và giá trị đấu giá gần đây. Vậy tại sao bạn không tăng giá đồng hồ?

RR: [cười] Việc tăng giá là lựa chọn của nhiều người, còn tôi phải quay lại thực tế. Về bản chất tôi là một thợ sửa đồng hồ, và đây là cách thức của chúng tôi: Bạn cần phải cân đo đong đếm chi phí, và bạn cố gắng kiếm một phần lợi nhuận từ đó.

Tôi lại đang hạnh phúc với hiện tại. Tôi hài lòng với những gì mình đang làm nên hãy cứ giữ nguyên như vậy. Tôi 36 tuổi, không nên vội vàng làm gì. May mắn là ngày nay, những người như tôi không nghĩ đến việc làm đồng hồ chỉ vì tiền. Đó là điều để tôi thấy tự hào. 

SJX: Nhưng có những nhà sản xuất đồng hồ tính phí hơn 400.000 CHF cho một chiếc đồng hồ chỉ hiển thị thời gian và bán chúng một cách dễ dàng.

RR: Đối với tôi, tôi không thể tính phí giống họ. Mọi thứ với tôi là phải hợp lý. Tôi hiểu rằng trong lĩnh vực nghệ thuật, có những bức tranh khó lòng xem xét được giá trị. Nhưng với lĩnh vực chế tạo đồng hồ, tôi nghĩ rằng nó khác, vì cuối cùng đồng hồ vẫn là một loại công cụ.

Nhưng vẫn cần nhắc lại, tôi không nắm chắc tất cả. Ngoài kia có rất nhiều chiếc đồng hồ chỉ có giờ, phút, giây mà lại có giá 400.000 CHF. Có lẽ tôi không nên nói điều này nhưng tôi có thể hiểu rằng một số nhà sưu tập ngay từ đầu có ý định chỉ mua một hoặc có thể vài chiếc đồng hồ thì họ sẽ mua với giá này.

SJX: Ai là hình mẫu của bạn trong cách phát triển thương hiệu của mình? Bạn đang nhìn theo ai vậy?

RR: Kari Voutilainen và François-Paul Journe.

Kari vì hiện tại, anh ấy đang tập trung xây dựng nhiều thứ in-house. Kari Voutilainen tự làm mặt số, vỏ và rất nhiều thứ. Điều đó thật tuyệt.

Tôi cũng muốn làm điều đó. Trước hết là để phục vụ bản thân, mà không phải để cung cấp cho người khác để có thêm kinh nghiệm [trong việc phát triển và chế tạo đồng hồ].

Còn với Journe, tôi dõi theo vì ông luôn đi theo lý tưởng của riêng mình, có phong cách riêng, luôn tôn trọng những người thợ đồng hồ trong lịch sử và cố gắng đi theo truyền thống.

SJX: Một trong những công việc ban đầu của bạn là ở xưởng của Journe, nhưng bạn cũng từng làm việc tại BNB Concept. Bạn bắt đầu làm đồng hồ vào thời điểm thị trường có nhiều biến động. BNB đã tạo ra những sự phức tạp điên rồ và ngớ ngẩn, sau đó mọi thứ đều xuống dốc. Bạn đã thấy gần như hai chu kỳ, lên, xuống và lại lên. Bạn đã học được gì từ điều đó?

RR: Tôi nhớ khi gia nhập BNB Concept, công ty đang ở thời kỳ đỉnh cao. Số lượng tối đa của công ty đã có lúc tăng lên 180 người, nhưng khi tôi tham gia, công ty chỉ có khoảng 20 người. Đó là một sự mở rộng đáng kinh ngạc.

Tôi nghĩ trong cuộc sống chúng ta có những thăng trầm nên việc chúng ta ghi nhớ điều đó là rất quan trọng. Bạn phải học cách đi chậm lại.

Nhưng tôi cũng nhận ra rằng tại thời điểm này nó gần giống với lúc đó, bởi vì tôi có thể thấy ngày càng có nhiều thương hiệu tung ra những dự án điên rồ như vậy.

Khoảnh khắc này làm tôi nhớ lại quá khứ, nhưng tôi tin rằng có lẽ xu hướng ngày nay đã khác. Hiện nay có nhiều nhà sưu tập quan tâm nhiều hơn đến các nhà sưu tập độc lập. Đồng thời, trước đây có một loại hình khác đã thành công, tập trung hơn vào thiết kế.

SJX: Nhiều thợ đồng hồ và thương hiệu nổi tiếng hiện nay làm những chiếc đồng hồ đơn giản với độ hoàn thiện rất đẹp, giống như bạn. Nhưng không giống như bạn, việc hoàn thiện như vậy thường được thực hiện bởi các nhà cung cấp có chi phí tương đối thấp ở Vallee de Joux. Theo ý kiến ​​​​của bạn, bao nhiêu phần của chiếc đồng hồ mà bạn có thể thuê bên ngoài thực hiện các công đoạn như hoàn thiện, xây dựng và cả phát triển? Và bạn cần bỏ ra bao nhiêu công sức để khiến chiếc đồng hồ có hồn hơn?

RR: Bạn càng thực hiện nhiều công đoạn mang tính nội bộ, thì sản phẩm càng mang đặc trưng riêng. Đây là lý do tại sao chúng tôi đang cố gắng tiến hành nhiều công đoạn chế tác nội bộ nhất có thể.

Hiện tại, chúng tôi tự sản xuất nhiều hơn và đồng hồ của chúng tôi mang tính thủ công hơn so với khi tôi mới thành lập thương hiệu. Thông thường, điều này trái ngược với hầu hết các thợ đồng hồ. Tôi nhớ lại khi mới bắt đầu, tôi dành ít thời gian, công sức để sản xuất in-house hơn hiện tại. Nhưng tôi tin rằng, những chiếc đồng hồ [cũ] đó có ít linh hồn hơn.

Khi bạn dựa vào các nhà cung cấp khác, bạn phải đối mặt với những hạn chế khác nhau. Một trong số đó những ràng buộc liên quan đến các đơn vị cung cấp, cụ thể là năng lực của họ đến đâu, có thể đáp ứng mong đợi của bạn hay không.

Tôi sẽ cho bạn một ví dụ. Khi tôi cần một bộ vỏ của riêng mình vài năm trước, tôi đã mang bản vẽ đến gặp một người làm vỏ. Người ấy có một kho linh kiện nên họ đề xuất tôi lựa chọn linh kiện từ kho đó. Nếu không thì chi phí là bộ vỏ đó sẽ tăng lên rất nhiều. Kết quả là tôi phải lựa chọn thành phần tiêu chuẩn.

SJX: Bạn đã đề cập rằng bạn rất ngưỡng mộ Kari và Journe. Cả hai đều là nghệ nhân đồng hồ. Ngày nay, có rất nhiều thương hiệu được tạo ra bởi những người sáng lập không phải là nghệ nhân đồng hồ mà họ là nhà thiết kế hoặc kỹ sư. Bạn có nghĩ rằng có sự khác biệt trong sản phẩm hoặc tinh thần sáng tạo giữa họ không?

RR: Nếu là một thợ làm đồng hồ và bạn đang nhìn vào một chiếc đồng hồ, bạn có thể biết đó là thợ làm đồng hồ hay nhà thiết kế hay một kỹ sư đã làm ra chiếc đồng hồ đó. Đây chính là lý do vì sao khi nhìn Kari hay Journe, bạn vẫn có thể thấy phong cách không đi theo xu hướng của thời đại hay tính thời trang.

Người thợ đồng hồ sẽ làm công việc chế tạo và khi bạn tự mình chế tạo một thứ gì đó, bạn sẽ thấy có hồn hơn một chút so với khi ai đó chỉ đang vẽ. Tôi thực sự tin rằng, nếu bạn đã vẽ ra rồi chính bạn biến bản vẽ thành hiện thực, bạn sẽ có một góc nhìn khác về cả quá trình. Chiếc đồng hồ sẽ mang linh hồn của người nghệ nhân hơn. Nếu tôi nhìn thấy một chiếc đồng hồ của Kari hoặc Journe, tôi có thể cảm nhận được điều mà họ muốn truyền đạt.

SJX: Trước cả Kari và Journe, những người độc lập nổi tiếng, vĩ đại hoặc thành công đều là thợ đồng hồ. George Daniels, thậm chí cả Franck Muller,...

RR: Và họ có phong cách riêng của mình. Những người nghệ nhân đó có đức tin riêng. Điều này cũng có vài hạn chế, vì sẽ khó, hoặc không thể thay đổi phong cách, bởi nó đã trở thành một phần của chính bản thân chúng ta. Bạn có thể phát triển nhưng không nhiều.

SJX: Bạn là một thợ đồng hồ và bạn còn trẻ khi thành lập thương hiệu của mình. Bạn nghĩ mình phải làm gì để đưa thương hiệu đạt được thành tựu mình mong muốn?

RR: Khi tôi nhìn vào Kari và Journe chẳng hạn, họ đã tung ra thương hiệu của mình vào khoảng 40 tuổi. Tôi tin rằng từ 25 đến 40 là lúc bạn học được nhiều điều và xây dựng bản thân. Vì vậy, tôi nghĩ mình vẫn cần phát triển phong cách của mình, biết mình là ai với tư cách là một người thợ đồng hồ để trở nên hoàn hảo.

SJX: Hoàn hảo?

RR: Hoàn hảo, vì có những chi tiết thể hiện gu thẩm mỹ của riêng mình, để xây dựng nên tính thẩm mỹ mang màu sắc cá nhân. Và sau đó là sản xuất đủ số lượng đồng hồ để có thể tự tin thử nghiệm các tính năng mới. 

SJX: Vậy để tạo ra một thương hiệu lớn, một người thợ đồng hồ cần phải thành tạo cách tạo ra một loạt các chức năng phức tạp?

RR: Tôi nghĩ vậy. Ước mơ của riêng tôi là xây dựng một bộ sưu tập đồng hồ có các chức năng và bạn không có nhiều người đạt được điều đó, ngoại trừ Journe.

SJX: Và cả những chức năng mới…

RR: Và những biến chứng mới. Bởi vì ngày nay, nếu tôi làm một chiếc đồng hồ đơn giản chỉ có giờ, phút và giây, tôi phải mang đến nhiều giá trị hơn. Không có điều đó, nó không có ý nghĩa đối với tôi.

Nếu tôi tạo ra một chiếc đồng hồ tourbillon mới, tôi không thể chỉ làm một tourbillon. Trước đây, tourbillon đơn giản rất thú vị vì nó là thứ tôi đã học được từ trước nên tôi làm rất ít và chỉ thế thôi.

SJX: Nói về bộ máy, Kari thực sự đã bắt đầu thương hiệu của mình với bộ máy Peseux cổ điển. Bạn đã bao giờ nghĩ đến việc sử dụng các bộ máy cổ điển chưa?

RR: Những bộ máy cổ điển luôn là niềm vui để chiêm ngưỡng và chế tác. Chúng tôi cũng sử dụng một số ebauche từ BNB Concept và MHC.

SJX: Bạn có sử dụng các bộ máy cổ điển thực tế như Zenith, Valjoux, Venus,... không?

RR: Tôi chắc chắn sẽ không sử dụng bất kỳ Valjoux hoặc ebauche nào tương tự. Giải thích thì phụ thuộc hoàn toàn vào mong muốn của tôi. Nếu muốn xây dựng một thương hiệu, tôi không nghĩ việc sử dụng máy ebauches cổ điển của Zenith hoặc những hãng khác là hợp lý. Nhưng tôi hiểu rằng lúc đầu nhiều người lựa chọn điều này vì nó dễ dàng hơn và ít rủi ro hơn.

Nếu bạn muốn xây dựng một điều gì đó quan trọng cho tương lai, bạn phải có hành động đúng đắn của riêng mình. Khi bạn tạo ra bộ máy của riêng mình, bạn sẽ cảm thấy tự hào vì đã xây dựng được một điều gì đó.

Và chắc chắn sự nỗ lực sẽ không hề giống nhau khi bạn tự xây dựng bộ máy của mình. Khi thực hiện RRCC I, tôi đã mất gần ba tháng để tìm ra vấn đề với bộ máy. Bây giờ tôi nhìn lại mình và nói: “Mày là một gã ngu ngốc. Làm thế nào bạn có thể không nhìn thấy nó?”.

Khi bạn tạo ra một bộ máy mới, đó sẽ là những thách thức khác nhau. Đây là lý do tại sao tôi luôn tôn trọng những người thợ đồng hồ đang tạo ra bộ máy của riêng họ.

Kiến thức

nghệ nhân

Nghệ nhân đồng hồ

đồng hồ độc lập