Đồng hồ bỏ túi Patek Philippe Worldtime Ref. 605HU

Chiếc Patek Philippe WorldTime Ref. 605HU và hành trình hồi sinh cơ chế World Time của Louis Cottier

Với mẫu đồng hồ mang mã hiệu 605, Patek Philippe đã hồi sinh cơ chế World Time được phát minh bởi Louis Cottier. Trong khoảng năm 1930 tới năm 1964, Cottier đã sản xuất cho Patek Philippe 95 bộ máy 17-170 được cải tiến, phần lớn được sử dụng trong các mẫu 605. Vì thế, Ref. 605 của Patek Philippe đã trở thành một trong những thiết kế hiếm nhất hiện nay với dưới 100 chiếc đồng hồ được sản xuất.

Có thể nói, trong lịch sử chế tác đồng hồ, Patek Philippe luôn được nhắc đến như một tượng đài uy tín và danh giá bậc nhất. Mỗi khi thương hiệu này ra mắt hoặc đưa ra đấu giá một mẫu đồng hồ hiếm, thị trường lại xôn xao với những kỷ lục về mức giá và sự tôn vinh từ giới sưu tầm. Trong số các phiên bản đặc biệt hiếm hoi ấy, Ref. 605 xứng đáng đứng vào hàng ngũ “huyền thoại,” bởi đây là mẫu đồng hồ bỏ túi mang cơ chế World Time (giờ thế giới) huyền thoại do nghệ nhân Louis Cottier phát minh, được Patek Philippe “hồi sinh” và cải tiến. Với số lượng chỉ dưới 100 chiếc được sản xuất, Ref. 605 thực sự hiếm không kém bất cứ phiên bản đồng hồ “giới hạn” nào, và đặc biệt được lòng các nhà sưu tầm đam mê cơ khí truyền thống.

1. Louis Cottier và phát kiến World Time

Muốn nói đến Ref. 605 của Patek Philippe, không thể không đề cập đến Louis Cottier – người được xem là “cha đẻ” của cơ chế World Time. Sinh năm 1894, ông là một thợ đồng hồ bậc thầy, nổi tiếng với khả năng sáng chế các biến thể lịch vạn niên, cơ chế điểm chuông, và đặc biệt là các cỗ máy cho phép hiển thị nhiều múi giờ trên cùng một mặt số. Khoảng năm 1931, Cottier đã phát triển thành công nguyên lý hiển thị múi giờ toàn cầu, về sau được gọi là Heure Universelle (HU).

Nguyên lý cơ bản nằm ở việc thêm một “vòng xoay 24 giờ” hoặc “vòng xoay tên thành phố” chạy đồng bộ cùng kim giờ/phút. Khi người dùng xoay vòng thành phố để đặt múi giờ tham chiếu, kim giờ sẽ tự động điều chỉnh để hiển thị chính xác giờ tại vùng đó, đồng thời vòng 24 giờ cho biết ngày/đêm. Đây là giải pháp đột phá, rất trực quan cho những ai cần quản lý thời gian tại nhiều thành phố, quốc gia.

Patek Philippe nhìn thấy tiềm năng to lớn của phát minh này, và bắt đầu hợp tác cùng Cottier để chế tác dòng World Time độc quyền từ thập niên 1930. Tuy nhiên, trong suốt giai đoạn 1930-1964, những bộ máy World Time do Cottier phát triển cho Patek Philippe thực tế chỉ đếm trên đầu ngón tay. Theo thống kê, tổng cộng chỉ có 95 bộ máy mang ký hiệu 17-170 được ra đời, dùng cho cả đồng hồ bỏ túi (Ref. 605) và đồng hồ đeo tay (Ref. 1415, 2523,…). Chính sự giới hạn về số lượng đã khiến bất kỳ chiếc Patek Philippe World Time nào từ thời kỳ này đều trở thành “báu vật” trong mắt người sưu tầm.

2. Đồng hồ bỏ túi – Nét đẹp kinh điển không phai mờ

Trước khi đồng hồ đeo tay trở nên phổ biến từ thế kỷ 20, đồng hồ bỏ túi (pocket watch) mới là “vương quốc” của ngành đồng hồ cao cấp. Được sử dụng từ thế kỷ 16, chúng gắn liền với hình ảnh những quý ông thanh lịch, quý tộc hay doanh nhân giàu có. Việc sở hữu một chiếc đồng hồ bỏ túi không chỉ để xem giờ, mà còn thể hiện vị thế xã hội và gu thẩm mỹ tinh tế.

• Tính biểu tượng: Đồng hồ bỏ túi thường được đeo kèm một sợi dây xích, cài nơi túi áo gi-lê hoặc túi quần, tạo nên điểm nhấn sang trọng. Trong văn hóa châu Âu, điều này là biểu tượng của “gentleman style,” gắn liền với các triều đình hoàng gia, giới quý tộc và cả các doanh nhân thời Thời đại Công nghiệp.

• Cấu trúc và thẩm mỹ: Do có kích thước tương đối lớn (thường trên 40mm đường kính), mặt số đồng hồ bỏ túi dễ dàng hiển thị các chi tiết kỹ thuật. Đồng thời, mặt sau (caseback) thường được chế tác công phu để chạm khắc họa tiết, phù hiệu gia tộc, hoặc trang trí bằng vàng, bạc, đá quý. Đây là “bức tranh” hoàn hảo để phô diễn trình độ chạm khắc, đánh bóng, hoàn thiện bậc thầy của các nghệ nhân.

• Bảo tồn truyền thống: Ngày nay, số người sử dụng đồng hồ bỏ túi không còn nhiều. Thế nhưng, chính sự hiếm hoi ấy càng làm cho chúng được săn đón, vì mang giá trị bảo tồn nét văn hóa cổ điển. Nhất là với một thương hiệu như Patek Philippe, mỗi mẫu đồng hồ bỏ túi ra đời đều mang hơi thở lịch sử, kỹ nghệ bậc cao và tiềm năng sưu tầm vô giá.

4. Lý do Ref. 605 trở thành “giấc mơ” của giới sưu tầm

• Số lượng cực kỳ giới hạn ; Như đã đề cập, Patek Philippe chỉ sản xuất chưa đến 100 chiếc Ref. 605, do bộ máy World Time 17-170 vốn rất phức tạp và hiếm. Ngoài ra, cơ chế HU đòi hỏi nhiều công đoạn lắp ráp, tinh chỉnh thủ công. Điều này biến Ref. 605 trở thành “hàng hiếm” mà bất kỳ nhà sưu tầm đồng hồ cao cấp nào cũng khao khát có được.

• Giá trị lịch sử và cơ khí ; Ref. 605 đánh dấu giai đoạn đỉnh cao của sự hợp tác giữa Louis Cottier và Patek Philippe. Đây chính là cột mốc công nghệ, khẳng định tầm nhìn vượt thời đại trong việc khai thác chức năng đa múi giờ. Không chỉ là một công cụ xem giờ, đồng hồ này còn gói ghém cả câu chuyện về cuộc cách mạng trong thiết kế và tư duy chế tạo nửa đầu thế kỷ 20.

•  Sự bảo tồn nguyên bản; Theo hồ sơ đấu giá của Phillips, chiếc Ref. 605HU được đưa lên sàn vào tháng 5/2019 sở hữu tình trạng gần như nguyên vẹn, “chưa bị đánh bóng lại” và có rất ít dấu hiệu sử dụng. Đây là yếu tố quan trọng trong thế giới sưu tầm: đồng hồ cổ còn “zin,” chưa qua mài mòn hoặc chỉnh sửa lớn, luôn có giá trị đặc biệt, thậm chí hơn các phiên bản đã được trùng tu bóng bẩy.

•  Độ tinh xảo trong hoàn thiện; Ở Patek Philippe, chất lượng hoàn thiện luôn được đặt lên hàng đầu. Chúng ta có thể nhìn thấy những đường vát cạnh (anglage) tại cầu máy, những con ốc xanh, chân kính hồng ngọc (rubies) và bánh xe bằng vàng. Mọi chi tiết đều tuân thủ chuẩn Geneva Seal (hoặc tiêu chuẩn in-house sau này của Patek). Chính vẻ đẹp của những “cỗ máy” bên trong, kết hợp cùng bộ vỏ vàng 18K, tạo nên đẳng cấp vượt thời gian.

5. “Dấu ấn Việt Nam” trong chức năng World Time?

Với cơ chế giờ thế giới, Patek Philippe (và Louis Cottier) thường chọn các thành phố lớn đại diện cho từng múi giờ. Người ta vẫn truyền tai nhau về việc một số phiên bản World Time cổ điển ghi chú các thành phố ít được biết đến hoặc thậm chí gắn với những giai đoạn lịch sử cụ thể. Vào giữa thế kỷ 20, Hà Nội từng có khả năng xuất hiện trên vài mẫu thử nghiệm, hoặc đôi khi được thay thế bằng “Bangkok,” “Hongkong,” hay “Saigon” (một vài tài liệu ghi nhận vậy).

Thực tế, với Ref. 605, ta thường thấy các tên thành phố lớn và quen thuộc hơn (Paris, New York, Rio de Janeiro…). Tuy nhiên, trong quá trình nghiên cứu, một số chuyên gia đồng hồ đã chỉ ra rằng Louis Cottier có bản thiết kế World Time liệt kê nhiều địa danh châu Á khác nhau. Rất có thể một số mẫu hiếm khác vẫn mang dấu ấn Đông Dương (Indochina) hay tên Việt Nam, tùy thuộc vào phiên bản đặt hàng riêng. Dù sao đi nữa, sự tồn tại của bản “dấu ấn Việt Nam” trong dòng World Time luôn là chủ đề thú vị, thu hút người sưu tầm và giới mộ điệu tìm kiếm.

• Xem thêm: Khám phá dấu ấn Việt Nam cùng chức năng WorldTime của Nghệ Nhân Louis Cottier 

6. Ý nghĩa sâu xa của Ref. 605 đối với “nghệ thuật” đồng hồ

Ref. 605 không chỉ là một chiếc đồng hồ bỏ túi đẹp, hiếm, mà còn đóng vai trò kết nối giữa nghệ thuật chế tác truyền thống và tư duy tiên phong. Nó đánh dấu thời điểm con người bắt đầu hội nhập toàn cầu, thể hiện qua nhu cầu xem giờ của nhiều thành phố trên thế giới. Chức năng World Time mang trong mình “triết lý hiện đại,” rằng chúng ta đang sống trong một thế giới thu nhỏ, nơi thông tin và thương mại xuyên biên giới trở nên quan trọng.

Với giới nghiên cứu, Ref. 605 và các mẫu World Time cùng thời là “tài liệu lịch sử sống,” giúp ta hiểu được cách xã hội quan niệm về múi giờ, giao thương quốc tế và tầm quan trọng của “giờ chính xác” trong kinh tế. Rất nhiều thương vụ kinh doanh lớn được sắp xếp theo thời gian toàn cầu, và khả năng cập nhật giờ của các thành phố quan trọng như New York, London, Tokyo… là một lợi thế cạnh tranh.

7. Tương lai sưu tầm: Đâu là giá trị bền vững?

• Khả năng tăng giá: Dòng Patek Philippe World Time cổ điển luôn nằm trong nhóm đồng hồ tăng giá ổn định. Sự kết hợp giữa hai yếu tố: (1) tính biểu tượng thương hiệu, (2) số lượng giới hạn, tạo nên nền tảng vững chắc cho giá trị sưu tầm.

• Sức hút từ thiết kế và câu chuyện lịch sử: Giới sưu tầm đánh giá cao tính thẩm mỹ, cơ khí, cũng như câu chuyện “hồi sinh” cơ chế World Time của Louis Cottier. Câu chuyện này tạo chiều sâu văn hóa và “cái hồn” đặc biệt.

• Giữ gìn cho thế hệ sau: Nhiều chuyên gia khẳng định, việc sở hữu một chiếc Patek Philippe World Time Ref. 605HU đồng nghĩa với việc nắm giữ một phần “bí kíp” của nghệ thuật đồng hồ Thụy Sĩ. Đây là di sản mà họ có thể truyền lại cho thế hệ mai sau, vượt lên trên giá trị vật chất đơn thuần.

8. Một vài sự thật ít người biết

•  Ít mẫu đồng hồ bỏ túi khác có World Time. Thông thường, khi nhắc đến World Time, nhiều người sẽ nghĩ đến các mẫu đeo tay (Ref. 1415, 2523, 5130, 5230…). Còn đồng hồ bỏ túi World Time thì hiếm hơn hẳn, lại càng hiếm nếu thuộc thế hệ những năm 1930-1960 do Louis Cottier chế tác.

• Những tên thành phố đã thay đổi theo lịch sử :Đến thập niên 1950-1960, tên một số thành phố trên vòng xoay đã được Patek Philippe điều chỉnh để phù hợp với tình hình chính trị – địa lý thời đó (ví dụ: việc đổi tên thành phố, sáp nhập vùng lãnh thổ…). Đây cũng là chi tiết giúp giới chuyên môn xác định “năm sản xuất” của một chiếc World Time cổ.

• Khó khăn trong việc bảo dưỡng :Cơ chế World Time trên Ref. 605 không dễ bảo dưỡng, vì cần kỹ thuật viên có chuyên môn cao, phụ tùng gốc (hoặc tương thích) rất hiếm. Chỉ một thao tác sai cũng có thể ảnh hưởng đến độ chính xác và giá trị sưu tầm. Vì thế, nhiều chủ nhân của Ref. 605 thường chỉ đem đồng hồ đến trung tâm bảo hành ủy quyền của Patek Philippe tại Geneva hoặc một số trung tâm đặc biệt khác.

•  Mặt số “lạ”: Do Patek Philippe chấp nhận làm “bespoke” (theo yêu cầu riêng), nên có những chiếc 605 với mặt số đặc biệt: cọc số Ả Rập, họa tiết thủ công ở vòng ngoài, hay vòng tên thành phố đặt theo lựa chọn của khách hàng. Chúng trở thành “kỳ quan” cực hiếm, hầu như rất ít khi xuất hiện công khai.

• Xem thêm:  Đồng hồ Patek Philippe Cloisonné World Time ref. 605 HU DE “World Map” 

9. Lời kết: Giá trị vượt thời gian

Mặc cho sự chuyển dịch của thời trang đồng hồ – từ bỏ túi sang đeo tay, rồi đến smartwatch, những mẫu đồng hồ bỏ túi kinh điển như Ref. 605HU của Patek Philippe vẫn giữ được vị thế riêng. Đó là vị thế của tác phẩm nghệ thuật kết tinh từ truyền thống, thủ công và sự sáng tạo không giới hạn. Trong thế giới xa hoa của các thương hiệu đồng hồ cao cấp, những cỗ máy thời gian có câu chuyện lịch sử, có “thần thái” riêng luôn là đối tượng được khao khát nhất.

Ref. 605HU cũng chính là biểu tượng cho tinh thần kết nối toàn cầu từ rất sớm. Nếu ngày nay, ta có thể dễ dàng kiểm tra giờ thế giới qua điện thoại hoặc máy tính, thì vào thập niên 1930-1940, sở hữu một chiếc World Time do Louis Cottier thiết kế là sở hữu cả một bước tiến công nghệ. Đến tận bây giờ, khi chiêm ngưỡng bộ máy Cal. 17-170 vận hành trơn tru, nghe tiếng “tách tách” của cơ cấu hồi (escapement), ta vẫn phải ngả mũ thán phục trước tầm nhìn của những bậc thầy chế tác.

Trong phiên đấu giá vào tháng 5/2019, chiếc Ref. 605HU sản xuất năm 1948 đã khép lại với mức giá gõ búa 72.500 CHF (cao hơn dự đoán tối thiểu). Nhưng có lẽ, con số đó chưa thật sự lột tả hết giá trị “phi vật chất” đằng sau cỗ máy này. Bởi lẽ, nó mang linh hồn của thời đại, khắc ghi nỗ lực táo bạo của Louis Cottier trong việc “đồng bộ hóa” thế giới trên một mặt số nhỏ bé, đồng thời vinh danh tầm vóc Patek Philippe – thương hiệu luôn hiểu và tôn trọng những giá trị cốt lõi của nghệ thuật đồng hồ.

Trong tương lai, chắc chắn rằng Ref. 605HU sẽ tiếp tục được nhắc đến như một trong những biểu tượng “bất tử” của đồng hồ bỏ túi World Time. Với sự quý hiếm, vẻ đẹp nguyên bản và giá trị lịch sử, mỗi chiếc 605 còn lại trên thị trường sẽ ngày càng trở thành “mục tiêu săn đón” của giới mộ điệu. Và khi ta đặt nó vào lòng bàn tay, lắng nghe giai điệu cơ khí ngân vang, ta như được du hành ngược dòng thời gian – về với thời đại vàng son, khi “kỹ thuật và nghệ thuật” giao hòa tuyệt đối, tôn vinh bàn tay con người trong từng bánh răng, từng viên chân kính.

Đồng hồ bỏ túi, với sức quyến rũ riêng và giá trị lịch sử lâu đời, vẫn luôn có chỗ đứng vững chắc trong lòng những người đam mê. Và Ref. 605HU – chiếc đồng hồ hồi sinh cơ chế World Time của bậc thầy Louis Cottier – đích thực là minh chứng hùng hồn cho sự giao thoa giữa công nghệ, nghệ thuật và lịch sử. Sẽ không ngoa nếu nói rằng, đối với giới sưu tầm đồng hồ cổ, sở hữu một chiếc Patek Philippe Ref. 605 chính là “chạm tay vào huyền thoại.”