Vân Guilloche Trên Mặt Số Đồng Hồ – Hành Trình Khám Phá Nghệ Thuật Guilloche Qua Góc Nhìn Gia Bảo
Nghệ Thuật Ẩn Trong Từng Đường Vân Guilloché
Trong thế giới của đồng hồ cao cấp, người ta thường ca ngợi bộ máy cơ khí phức tạp, các chất liệu quý hiếm như vàng hay bạch kim, hoặc những cải tiến công nghệ hiện đại. Thế nhưng, còn một yếu tố âm thầm tôn lên giá trị của chiếc đồng hồ, đó chính là vân Guilloche (hay Guilloché). Bề mặt trang trí với những đường nét lặp đi lặp lại theo cấu trúc hình học chính xác này không chỉ tô điểm cho mặt số, mà còn phản ánh cả chiều sâu của kỹ nghệ khắc thủ công. Bài viết dưới đây, Gia Bảo sẽ đi sâu vào lịch sử hình thành, quy trình sản xuất và giá trị nghệ thuật của vân Guilloche – một trong những “dấu ấn” quan trọng của ngành đồng hồ xa xỉ.
Năm 2018, Gia Bảo đã có dịp trải nghiệm cách tạo những đường vân Guilloche cho mặt số đồng hồ Breguet
Vân Guilloche (Guilloché) là thuật ngữ dùng để chỉ các hoa văn lặp đi lặp lại theo cấu trúc hình học, được khắc hoặc chạm khắc tinh xảo lên bề mặt kim loại – đặc biệt thường thấy ở mặt số đồng hồ, hộp bút, các tác phẩm kim hoàn hoặc vật phẩm trang trí cao cấp. Tên gọi “Guilloche” bắt nguồn từ tiếng Pháp, có thể xuất hiện từ thế kỷ 17 – 18, dù các mô típ hoa văn lặp xuất hiện trong điêu khắc từ trước đó. Vân Guilloche thường thể hiện qua những đường nét xoắn ốc, dạng sóng, đường tròn đồng tâm, hoặc dạng lưới chặt chẽ, tất cả đan xen tạo thành “bức tranh” 3D sống động trên bề mặt kim loại. Khi ánh sáng chiếu vào, các đường vân tương tác với nhau, tạo nên hiệu ứng thị giác độc đáo – người ta thấy độ sâu, sự óng ánh như gợn sóng hay phản chiếu khác nhau theo từng góc nhìn.
Trong chế tác đồng hồ cao cấp, vân Guilloche đóng vai trò không chỉ làm đẹp, mà còn thể hiện sự khéo léo, kiên nhẫn và trình độ cao của nghệ nhân. Để khắc được vân Guilloche đồng đều, liền mạch và không có lỗi, người thợ phải có kinh nghiệm, có độ nhạy với từng cú xoay, từng nhịp nâng hạ lưỡi cắt trên máy tiện tay (rose engine hoặc straight-line engine). Mặt số được khắc Guilloche trở nên độc đáo, khác biệt, góp phần tăng giá trị sưu tầm cũng như giá trị nghệ thuật của chiếc đồng hồ.
Hình ảnh nghệ nhân bên máy tạo vân Guilloche
Lịch Sử Hình Thành Và Phát Triển Của Vân Guilloche
Nguồn gốc từ nghệ thuật trang trí châu Âu
Theo các tài liệu lịch sử, vân Guilloche có gốc rễ từ nghệ thuật trang trí cổ điển ở châu Âu. Những mô típ tương tự như đường xoắn ốc, vòng tròn đồng tâm, hình lưới đan đã xuất hiện trên các đồ gốm, kim loại và cả nội thất thời Phục Hưng. Tuy vậy, việc đưa Guilloche trở thành một kỹ thuật “cắt gọt” chính xác trên kim loại chỉ thực sự nở rộ từ cuối thế kỷ 18 và đầu thế kỷ 19.
Trong giai đoạn này, máy tiện “rose engine lathe” (thường gọi là máy tiện chạm khắc hoa hồng) và “straight-line engine lathe” (máy tiện khắc đường thẳng) được phát triển, cho phép nghệ nhân khắc các hoa văn lặp lại một cách tỉ mỉ. Những cỗ máy đầu tiên làm từ thép đúc nguyên khối, vận hành thủ công, sử dụng cơ cấu cam, lò xo và bánh răng để điều chỉnh dao cắt trên miếng kim loại.
Sự xuất hiện trong đồng hồ cổ
Trước khi phổ biến trên đồng hồ đeo tay, Guilloche đã được áp dụng trên đồng hồ bỏ túi (pocket watch) và vỏ hộp đồng hồ để bàn. Ở Pháp, Thụy Sĩ, Anh, một số nhà chế tác tài hoa bắt đầu khắc Guilloche lên các hộp đồng hồ vàng, bạc, hay thậm chí vỏ men (email). Những đường hoa văn này không chỉ để trang trí mà còn giúp người sở hữu phân biệt các phiên bản đồng hồ.
Vào những năm đầu thế kỷ 19, kỹ thuật Guilloche được các nghệ nhân vùng Geneva và Vallée de Joux (Thụy Sĩ) nâng lên một tầm cao mới. Khi đồng hồ đeo tay trở thành xu hướng của thời đại, sự xuất hiện của những mặt số chạm khắc vân Guilloche tinh xảo dần trở thành biểu tượng sang trọng không thể chối cãi. Trong số những bậc thầy góp phần định hình xu thế ấy, không thể không nhắc đến ngài Abraham-Louis Breguet, người tiên phong biến Guilloche thành dấu ấn riêng biệt trên mỗi tác phẩm của mình.
Mặc dù sinh ra tại thành phố Neuchâtel, nghệ nhân Breguet lại đạt được đỉnh cao sự nghiệp tại Paris hoa lệ. Thật tình cờ, Gia Bảo đã có dịp đặt chân đến quê hương Neuchâtel của vị nghệ nhân tài hoa này. Ở đó, chúng tôi may mắn bắt gặp và lưu lại hình ảnh một chiếc đồng hồ bỏ túi do chính ngài Breguet chế tác từ thế kỷ 19 (tầm năm 1815–1830). Chiếc đồng hồ này sở hữu chức năng điểm chuông độc đáo, cùng mặt số Guilloche tuyệt mỹ, minh chứng rõ nét cho sức sống bất diệt của nghệ thuật chạm khắc cơ khí, vẫn được tôn vinh qua nhiều thập niên sau.
Mặt số chiếc đồng hồ bỏ túi này đã trải qua khoảng hai thế kỷ, nên lớp mạ kim loại ban đầu không còn giữ nguyên độ sáng như lúc mới xuất xưởng. Ta có thể thấy màu sắc trầm hơn, hơi ngả vàng và xen lẫn ánh bạc mờ, tạo thành lớp “patina” rất tự nhiên. Các đường vân Guilloche cũng không còn quá sắc nét như ban đầu, nhưng vẫn đủ để cảm nhận được độ tinh xảo cùng độ sâu của từng rãnh khắc. Phần chữ số La Mã và thang đo phút, do tiếp xúc với môi trường, đã chuyển sang tông hơi xám cũ, song chính nét đổi màu này lại góp phần làm nổi bật giá trị cổ điển và lịch sử đặc biệt của chiếc đồng hồ bỏ túi Breguet 200 năm tuổi này.
Đồng hồ bỏ túi Breguet với vân Guilloché được Gia Bảo chụp tại bảo tàng Nghệ Thuật và Lịch Sử Thành Phố Neuchâtel (Musée d'art et d'histoire Ville de Neuchâtel)
Thăng trầm qua các thời kỳ
Thế kỷ 20 và thế kỷ 21 chứng kiến nhiều biến động, đặc biệt là sự bùng nổ của cách mạng công nghiệp và thời gian sau Thế chiến. Kỹ thuật Guilloche đôi lúc bị lu mờ bởi những phong cách hiện đại hơn, hoặc những phát kiến mới trong lĩnh vực in ấn, chạm khắc laser hay máy cắt CNC. Tuy nhiên, trong giới sưu tập và nhà sản xuất đồng hồ cao cấp, Guilloche vẫn giữ vị thế quan trọng – nó tượng trưng cho “trái tim thủ công,” yêu cầu trình độ và tay nghề nhiều hơn là tự động hóa.
Ưu nhược điểm của việc tạo vân Guilloche thủ công vs Guilloche CNC công nghiệp:
• Khắc thủ công: Phương pháp truyền thống chủ yếu dựa vào các cỗ máy tiện quay tay, với độ chính xác phụ thuộc rất lớn vào kỹ năng của nghệ nhân. Thời gian thực hiện có thể từ vài giờ đến vài tuần, tùy độ phức tạp.
• Khắc CNC: Sử dụng máy CNC (Computer Numerical Control) hoặc máy khắc laser để tạo vân Guilloche. Quy trình này cho phép sản xuất hàng loạt với sai số thấp, tốc độ nhanh. Dù vậy, nhiều nhà sưu tập vẫn chuộng guilloche thủ công vì “dấu ấn nhân bản,” và mỗi sản phẩm có những nét khác biệt tinh tế.
Quy Trình Sản Xuất Và Công Nghệ Tạo Vân Guilloche
Đó là một buổi sáng tháng Tư, bầu trời vừa dứt những ngày đông lạnh lẽo, Gia Bảo rời Neuchâtel và bắt tàu hướng về La Chaux-de-Fonds. Con tàu lắc lư len qua những ngọn đèo mù sương, thoáng chốc ánh nắng lấp ló trên tán lá xanh mướt, vẽ nên khung cảnh vừa hư vừa thực như tranh sơn dầu.
Đến xưởng chế tác của nghệ nhân Torsti Laine, chúng tôi không khỏi xúc động khi được ngài ân cần đón tiếp và chia sẻ về quá trình tạo vân Guilloche. Chỉ vỏn vẹn một ngày, nhưng Gia Bảo đã có cơ hội “chạm” vào nghệ thuật thủ công này một cách sâu sắc hơn – từ cách điều chỉnh máy tiện, đặt dao cắt đến việc cảm nhận độ rung nhịp nhàng. Dù khó lòng thành thạo trong buổi học ngắn ngủi, chúng tôi vẫn vô cùng biết ơn vì đã được chiêm nghiệm cái “hồn” của Guilloche theo cách chân thực nhất.
“Hãy tưởng tượng bạn đang ngồi bên máy tiện, còn tôi thì đứng kế bên, hướng dẫn từng chi tiết,” nghệ nhân Torsti Laine chia sẻ. “Trước hết, hãy xác định ý tưởng mà bạn muốn khắc trên mặt số. Có thể là kiểu Clous de Paris (ô vuông nhỏ), Barleycorn (hạt lúa mạch), hay Soleil (tia mặt trời)… Từ đó, bạn vẽ nhanh hoặc dùng phần mềm để có được bản mô phỏng, rồi điều chỉnh chiều sâu, khoảng cách vân.
Tiếp theo, chúng ta chọn máy tiện phù hợp. Nếu muốn khắc những đường uốn sóng, xoáy tròn, bạn sẽ dùng rose engine– nơi một bộ phận cam tạo ra chuyển động lắc hoặc hoa hồng đặc trưng. Còn với kiểu vân kẻ sọc, đường thẳng lặp lại, bạn chuyển sang straight-line engine. Ở cả hai máy, bạn cần liên tục canh góc dao, nhịp tay quay, và áp lực. Chỉ một chút sai lệch thôi, vân sẽ bị gãy hoặc không đều.
Khi những đường khắc đã ổn, hãy dừng lại, kiểm tra bề mặt bằng kính lúp để đảm bảo không có vết xước hay chỗ bị ‘chồng’ đường vân. Cuối cùng, bạn đem mặt số đi mài hoặc đánh bóng nhẹ, có thể phủ men hoặc mạ nếu muốn tăng hiệu ứng ánh sáng. Phải thật cẩn thận để không làm mất độ sâu của đường khắc. ‘Công đoạn này,’ tôi thường nhấn mạnh với học viên, ‘chính là nơi ta bảo vệ thành quả lao động – giữ cho các rãnh Guilloche luôn sắc nét và lung linh theo thời gian.’”
Phân Tích Kỹ Thuật Và Yếu Tố Thẩm Mỹ
“Để tạo ra một mặt số Guilloche đạt chuẩn,” nghệ nhân Laine chia sẻ, “trước hết ta phải kiên trì và cẩn trọng trong từng đường khắc. Hãy tưởng tượng bạn đang đặt bút vẽ những vòng tròn hay lưới đan, nhưng thực hiện trên bề mặt kim loại chỉ dày từ 0,05 đến 0,2mm – thật sự không có chỗ cho sai sót. Khi khoảng cách hay độ sâu bị xô lệch, hoa văn mất đi tính đối xứng, và giá trị nghệ thuật cũng giảm.
Đổi lại, nếu làm đúng, bạn sẽ thấy ánh sáng phản chiếu theo từng ‘kênh’ rãnh khắc, tạo cảm giác chiều sâu và độ lung linh. Kim loại sáng như bạch kim, vàng trắng còn tôn thêm vẻ ảo diệu, khiến mặt số tựa gợn sóng mỗi khi cổ tay khẽ nghiêng. Đó cũng là lý do Guilloche không chỉ thu hút về thẩm mỹ, mà còn gắn với giá trị sưu tầm. Nhiều người xem những đường chạm này như ‘bảo vật’ biểu trưng cho nghề thủ công, nhất là khi chúng được khắc tay hoàn toàn.
Về hoa văn, bạn có vô số lựa chọn, từ Clous de Paris (hình vuông nhô cao), Panier (lưới đan), Vagues de Genève (sóng nước quanh tâm) cho đến Grain d’orge (hạt lúa mạch), Diamant (Diamond), Cube, Nid d’abeille (Honeycomb), Losange magique (Magic Rhombus), Flinqué, Glacier, Crémaillère, Tuile, Soleil sunray, Soleil Inca Sun, Paon (Peacock), Huit eight, Grain de riz (Rice grain), Draperie, Filet de pêche (Fishing net).
Tất cả đều có nét riêng, nhưng quan trọng nhất là hãy đảm bảo độ chính xác, đồng nhất và ‘hơi thở’ của nghệ thuật – đó mới là cái ‘hồn’ của một mặt số Guilloche.”
Dưới đây là tổng hợp hình ảnh một số loại Vân Guilloche:
Nguồn ảnh vân Guilloché: Monochrome và Décors Guillochés SA
Thách Thức Và Xu Hướng Tương Lai Của Kỹ Thuật Guilloche
“Nghệ thuật Guilloche thủ công hiện phải đối mặt với không ít thách thức,” nghệ nhân Laine trầm ngâm. “Việc bảo tồn tay nghề truyền thống đòi hỏi nhiều năm học hỏi, cộng thêm chi phí vận hành máy móc cổ và thời gian chế tác dài. Thế hệ trẻ lại ít người kiên nhẫn gắn bó, khiến chúng tôi lo sẽ thiếu vắng ‘người kế cận’ sớm thôi.
Trong khi đó, công nghệ mới như khắc CNC hay thậm chí in 3D kim loại đang nổi lên với ưu điểm tốc độ, khả năng sản xuất hàng loạt. Dù chưa thể sánh với độ tinh tế của phương pháp thủ công, chúng vẫn hấp dẫn nhờ tiết kiệm chi phí. Về thiết kế, nhiều xưởng cũng bắt đầu ứng dụng phần mềm mô phỏng để tạo mẫu hoa văn, rồi kết hợp thủ công ở các công đoạn cuối. Tương lai, tôi tin Guilloche thủ công không thể biến mất – nó luôn là dấu ấn đẳng cấp của đồng hồ xa xỉ. Nhưng chúng ta cũng không thể phủ nhận sự phổ biến của giải pháp CNC, khiến vẻ đẹp Guilloche ngày càng tiếp cận với nhiều tầng người yêu đồng hồ hơn.”
“Hãy xem những đường vân lặp lại ấy như linh hồn, vì bất cứ khi nào ngắm nhìn, bạn sẽ cảm nhận được sức hút của nghệ thuật khắc kim loại đã tồn tại qua nhiều thế kỷ,” nghệ nhân Laine chia sẻ. “Guilloche không chỉ là một kỹ thuật trang trí, mà còn là cách chúng ta gìn giữ di sản – nơi máy móc hiện đại và phương pháp tiện thủ công cùng hòa quyện để tôn lên vẻ đẹp bất tận của kim loại.” Dù xã hội ngày càng ưa chuộng tốc độ, những nét chạm tinh xảo của Guilloche truyền thống vẫn khẳng định chỗ đứng không thể thay thế. Người chơi đồng hồ cao cấp hiểu rõ: nếu bộ máy là “nhịp tim,” thì vân Guilloche chính là “tâm hồn” của cỗ máy thời gian. Từng đường khắc sâu, từng hiệu ứng phản chiếu ánh sáng lung linh trở thành trải nghiệm thị giác lẫn cảm xúc, gợi nhắc về lịch sử lâu đời và tài hoa khó lẫn của người nghệ nhân.
Chiếc đồng hồ Schwarz Etienne Roma Synergy với mặt số 3 loại vân Guilloche được hoàn thiện bởi nghệ nhân Kari Voutilainen tuyệt đẹp!
Trong tương lai, việc áp dụng kỹ thuật số hay CNC có thể tiếp tục lan tỏa nét đẹp này đến nhiều tầng lớp đam mê đồng hồ. Nhưng ở phân khúc đỉnh cao, Guilloche thủ công vẫn tỏa sáng như một “viên ngọc” cổ điển, tôn vinh sự kiên nhẫn, sáng tạo và lòng trân trọng truyền thống. Và chính sự trân trọng ấy làm nên giá trị vô giá của Guilloche, mãi đáng để giữ gìn và ngợi ca.
Một số chiếc đồng hồ có vân Guilloche thủ công mà Gia Bảo đã đánh giá:
Đồng hồ Kari Voutilainen Vingt-8 Mặt số cá hồi. Là một thương hiệu độc lập, Nghệ nhân Voutilainen đã và đang tạo ra những chiếc đồng hồ tinh xảo bậc nhất. Với số lượng dưới 50 chiếc mỗi năm, đồng hồ Voutilainen cực kỳ hiếm, thậm chí có thiết kế độc nhất trong ngành.
Kari Voutilainen, bậc thầy đồng hồ độc lập danh tiếng, một lần nữa khẳng định đẳng cấp qua sản phẩm 28SC-SB “Art Deco” ra mắt năm 2022. Mẫu đồng hồ này không chỉ thể hiện nghệ thuật chế tác tinh xảo mà còn mở lối mới trong sản xuất xanh với vỏ làm từ thép không gỉ 100% tái chế. Quy trình sản xuất vỏ sử dụng hợp kim AISI 316L grade 4441, nung chảy bằng năng lượng mặt trời, đánh dấu một bước tiến công nghệ nhằm giảm thiểu tác động đến môi trường. Mặt số được hoàn thiện qua kỹ thuật khắc guilloché hai tông màu, với trung tâm nổi bật là vàng 18K và viền nâu chocolate được chạm khắc tinh vi theo họa tiết vảy cá – một điểm nhấn độc đáo được sản xuất tại xưởng Comblémine của thương hiệu.
Bên trong, bộ máy Calibre 28 tự chế tác đầu tiên của Voutilainen áp dụng nguyên tắc thiết kế của A.L. Breguet. Hệ thống bộ thoát với hai bánh truyền động trực tiếp đến bánh lắc giúp cải thiện hiệu suất lên đến 30% so với phương pháp truyền thống. Với đường kính 38.5mm, sản phẩm phù hợp với nhiều kích cỡ cổ tay và được trang bị dây da cá sấu cao cấp cùng khóa pin làm từ thép không gỉ tái chế, tạo nên tổng thể hài hòa giữa sự tinh tế và bền vững.
Chiếc Voutilainen Vingt-8 Ref. 280064Max (2014) nổi bật nhờ sự tỉ mỉ trong thiết kế mặt số, mở ra một chương trình sáng tạo độc đáo. Phiên bản đầu tiên là dial guilloché, nơi các đường khắc tinh xảo tạo nên hiệu ứng ba chiều sống động bằng sự kết hợp của sắc xanh teal đậm và xanh lam rạng ngời, gợi nhớ đến phong cách Op Art hiện đại.
Mặt số này không chỉ thể hiện độ phức tạp trong tay nghề mà còn mang đậm dấu ấn nghệ thuật cá nhân. Bên cạnh đó, phiên bản thứ hai với dial tráng men màu đen lại toát lên vẻ thanh lịch truyền thống. Số Breguet được in nổi bật cùng kim chỉ giờ mang gam màu xanh bóng, tạo nên sự cân bằng giữa cổ điển và đương đại. Dấu hiệu “280064Max” khắc trên vỏ càng khẳng định tính cá nhân và độc đáo của mẫu đồng hồ. Mỗi chi tiết trên mặt số được chăm chút tỉ mỉ, thể hiện sự giao hòa giữa kỹ thuật chế tác thủ công truyền thống và tinh hoa thiết kế hiện đại, giúp Voutilainen Vingt-8 trở thành một tác phẩm nghệ thuật đồng hồ cao cấp.
Urban Jürgensen Reference 3 (2002) thể hiện sự giao thoa tinh tế giữa nghệ thuật truyền thống và thiết kế hiện đại qua mặt số được chế tác từ vàng hồng 18k. Dial được hoàn thiện với họa tiết guilloché tỉ mỉ, tạo ra hiệu ứng ba chiều sống động cùng các cọc số La Mã sang trọng, minh chứng cho tay nghề thủ công đỉnh cao. Hệ thống lịch vạn niên tự động tích hợp hiển thị ngày, tháng và tuần trăng trên mặt số mang đến sự tiện ích kết hợp với vẻ đẹp thẩm mỹ hiếm có. Phần đĩa tuần trăng, được dập nổi tinh xảo từ sự kết hợp giữa thép bóng và vàng hồng, trang trí bằng những hình ảnh ngôi sao và mặt trăng được tạo hình công phu, càng làm nổi bật sự độc đáo của thiết kế.
Mỗi chi tiết khắc trên dial, từ các đường nét guilloché cho đến bố cục lịch, đều được chăm chút tỉ mỉ, thể hiện một phong cách vừa truyền thống vừa hiện đại. Sự kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật điêu khắc và chức năng tinh vi khiến mặt số của Reference 3 trở thành điểm nhấn trung tâm, góp phần biến chiếc đồng hồ thành một tác phẩm nghệ thuật quý hiếm, luôn được săn đón bởi các nhà sưu tầm đồng hồ cao cấp.
Mặt số của Moritz Grossmann Ref. MG-003406, được mệnh danh “Date Turquoise,” là trung tâm nghệ thuật của phiên bản giới hạn này. Được hoàn thiện tại xưởng Comblémine của Kari Voutilainen, dial khoác lên mình tông màu ngọc lam cuốn hút, gợi nhớ đến sắc xanh trong mát của biển mùa hè. Họa tiết guilloché flinqué được chạm khắc tỉ mỉ, mang lại hiệu ứng thị giác độc đáo với chiều sâu và sự chuyển động của ánh sáng. Mỗi đường nét trên mặt số không chỉ thể hiện tay nghề điêu luyện mà còn góp phần tạo nên một tác phẩm nghệ thuật độc lập, nổi bật giữa bộ sưu tập đồng hồ cao cấp.
Màu ngọc lam không chỉ là lựa chọn thẩm mỹ mà còn là biểu tượng của sự khác biệt và cá tính riêng biệt của người sở hữu. Sự hoàn thiện cẩn thận của dial càng được khẳng định qua các chi tiết tinh xảo, từ các cọc số cho đến các đường khắc họa, mỗi chi tiết đều tỉ mỉ và độc đáo. Đặc biệt, với mỗi chiếc đồng hồ đều được đánh số riêng trong tổng số 18 sản phẩm, mặt số trở thành điểm nhấn không thể trộn lẫn với bất kỳ mẫu đồng hồ nào khác. Từ ánh sáng phản chiếu qua họa tiết đến chiều sâu của sắc màu, dial của MG-003406 là minh chứng sống động cho sự kết hợp hoàn hảo giữa truyền thống chế tác thủ công và công nghệ hiện đại, khẳng định giá trị sưu tập vượt thời gian.
Mặt số của Grönefeld 1941 Remontoire là minh chứng sống động cho sự tinh tế và độc đáo trong nghệ thuật chế tác dial thủ công. Được hoàn thiện bằng kỹ thuật guilloché tinh xảo, dial mang sắc màu salmon độc đáo, tạo nên một diện mạo ấm áp nhưng không kém phần sang trọng. Những họa tiết được khắc tỉ mỉ dưới bàn tay của các nghệ nhân, nổi bật với các đường nét uốn lượn tinh xảo, không chỉ mang lại hiệu ứng ánh sáng lung linh mà còn làm tăng chiều sâu cho thiết kế. Mỗi chi tiết trên mặt số được chăm chút tỉ mỉ, từ các cọc số La Mã đến các đường khắc guilloché, tất cả hòa quyện tạo nên một tổng thể hài hòa, đầy nghệ thuật. Màu sắc cá hồi ấm áp kết hợp với kỹ thuật khắc thủ công đã biến dial thành trung tâm nghệ thuật của chiếc đồng hồ, vượt ra ngoài chức năng đơn thuần của việc hiển thị thời gian.
Audemars Piguet Royal Oak Selfwinding Flying Tourbillon (Ref. 26534TI.OO.1220TI.01) gây ấn tượng mạnh mẽ với dial được trang trí bằng họa tiết guilloche tinh xảo, thể hiện sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại. Mặt số màu xanh lục bảo, được xử lý cẩn thận để tạo hiệu ứng ánh sáng mờ ảo xen kẽ, mở ra một không gian nghệ thuật độc đáo. Kỹ thuật khắc guilloche, được biết đến qua tên gọi “Evolutive Tapisserie”, là minh chứng cho sự tài hoa của những nghệ nhân chế tác. Các đường nét mỏng manh và liên tục tạo ra hoa văn sống động, biến mỗi ánh sáng phản chiếu thành một trải nghiệm thị giác độc đáo. Điểm nhấn của dial chính là vị trí trung tâm, nơi bộ tourbillon được thể hiện rõ ràng, gắn liền với logo 24K vàng được gia công bằng công nghệ galvanic growth, mang lại sự tinh tế vượt trội.
Sự kết hợp giữa chất liệu titanium và họa tiết guilloche không chỉ tạo nên vẻ ngoài bền bỉ, mạnh mẽ mà còn làm nổi bật tính nghệ thuật của chiếc đồng hồ. Mỗi chi tiết được chăm chút tỉ mỉ, góp phần biến dial thành một tác phẩm nghệ thuật sống động, thu hút mọi ánh nhìn. Với thiết kế độc đáo và quy trình gia công tinh vi, dial của mẫu Royal Oak này khẳng định vị thế của Audemars Piguet trong giới đồng hồ cao cấp, là lựa chọn hoàn hảo cho những người sành điệu và đam mê sự khác biệt.
Jochen Benzinger là bậc thầy trong nghệ thuật khắc guilloché, nổi tiếng với khả năng biến những tấm bạc nguyên chất thành các tác phẩm dial tinh xảo, độc đáo và đầy cảm hứng. Với kinh nghiệm dày dặn cùng niềm đam mê với nghệ thuật chế tác mặt số, ông đã hợp tác và góp sức cho nhiều thương hiệu đồng hồ danh tiếng, nâng tầm giá trị thẩm mỹ và kỹ thuật của từng chiếc đồng hồ. Một tác phẩm tiêu biểu cho tài năng của ông chính là Benzinger GAP-1 “Golden Blue”. Đây là phiên bản đặc biệt chỉ sản xuất 8 chiếc, phân phối đều cho các thị trường Trung Quốc Đại lục, Hồng Kông, Đài Loan và Ma Cao. Mặt số của “Golden Blue” được lấy cảm hứng từ vẻ vang của hoàng gia Trung Hoa, với sự kết hợp hài hòa giữa tông màu Fortuna Gold – mang nét quyền quý cổ điển pha lẫn sắc nâu, ô-liu và vàng nhạt – và Phantom Blue, một màu xanh thẫm với chút ánh tím nhẹ, tạo nên chiều sâu và sự tinh tế cho dial.
Qua từng đường guilloché được khắc thủ công tỉ mỉ, mỗi chi tiết trên mặt số không chỉ thể hiện sự tinh xảo mà còn kể câu chuyện về niềm đam mê nghệ thuật của Benzinger. Những hoa văn uốn lượn độc đáo, được thiết kế với độ chính xác cao, biến mỗi chiếc đồng hồ thành một tác phẩm nghệ thuật sống động, khiến chúng trở thành món đồ sưu tầm quý hiếm đối với những người yêu mến đồng hồ cao cấp.
F.P. Journe luôn khẳng định vị thế qua những thiết kế độc lập và tinh xảo, và mẫu Octa Automatique Réserve “Havana” là một ví dụ điển hình. Được ra mắt lần đầu vào năm 2016, chiếc đồng hồ này gây ấn tượng mạnh mẽ bởi mặt số nâu “Havana” độc đáo, thể hiện sự mới lạ và ấm áp trong từng chi tiết. Vỏ đồng hồ được làm từ platinum cao cấp, không chỉ mang đến độ bền vượt thời gian mà còn tạo cảm giác chắc chắn, quý phái khi đeo. Tuy nhiên, điểm nhấn nổi bật nhất chính là mặt số. Được phát triển bằng cách kết hợp giữa vàng và ruthenium, màu nâu “Havana” thay đổi sắc thái dưới các góc ánh sáng khác nhau, tạo nên hiệu ứng thị giác đầy mê hoặc. Các chi tiết như kim và cọc số được hoàn thiện với tông màu kem nhẹ nhàng, giúp dễ dàng theo dõi thời gian và mang lại sự hài hòa về mặt thẩm mỹ.
Mặt số của Roger W. Smith Series 2, Edition 3 là tâm điểm của sự tỉ mỉ và tâm huyết trong nghệ thuật chế tác đồng hồ thủ công. Được thực hiện hoàn toàn bằng tay, dial làm từ bạc nguyên khối không chỉ thể hiện độ bền vượt thời gian mà còn là minh chứng cho nghệ thuật khắc chạm tinh xảo. Mỗi chi tiết đều được chăm chút tỉ mỉ, thể hiện sự cẩn trọng và đam mê trong từng nét khắc. Kim đồng hồ thép xanh được chế tác thủ công, tạo điểm nhấn đặc sắc, hòa quyện hoàn hảo với nền dial tinh tế. Qua bàn tay tài hoa của nghệ nhân, mặt số không chỉ đơn thuần là phương tiện hiển thị thời gian mà còn trở thành một tác phẩm nghệ thuật độc nhất, mang đậm dấu ấn cá nhân và truyền thống chế tác của Roger W. Smith.
Quá trình hoàn thiện dial theo phương pháp handmade đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỹ năng cao, phản ánh triết lý “làm chậm lại để hoàn thiện từng chi tiết” mà Smith luôn đề cao. Kết quả là một mặt số không chỉ đẹp mắt, với sự kết hợp hài hòa giữa cổ điển và hiện đại, mà còn chứa đựng cả tâm hồn và tinh thần thủ công truyền thống – một di sản quý báu được kế thừa và phát triển từ bậc thầy George Daniels.
Vacheron Constantin Traditionnelle Tourbillon Limited Edition không chỉ là một chiếc đồng hồ mà còn là minh chứng cho nghệ thuật chế tác đỉnh cao và lòng tôn vinh truyền thống lâu đời của nhà đồng hồ cổ điển. Với vỏ đồng hồ làm từ platinum cao cấp, mẫu đồng hồ toát lên vẻ sang trọng và bền bỉ, trong khi kích thước 41mm tạo nên sự hiện đại, đầy đặn nhưng vẫn tinh tế phù hợp với nhiều phong cách. Điểm đặc biệt của sản phẩm chính là mặt số xanh lam được hoàn thiện bằng kỹ thuật guilloché không đối xứng, tạo nên một họa tiết độc đáo và đầy mê hoặc dưới ánh sáng. Mỗi đường khắc trên dial được thực hiện thủ công tỉ mỉ, mang lại chiều sâu và hiệu ứng chuyển động độc đáo, thể hiện tài hoa của các nghệ nhân chế tác đồng hồ tại Vacheron Constantin.
Nguyễn Minh Hiệp
