Thông thường, những chiếc đồng hồ được sản xuất tại Đức sẽ không có thêm chi tiết không cần thiết nào. Không cầu kỳ, phô trương, đó sẽ chỉ là những chiếc đồng hồ có vẻ khiêm nhường và thanh lịch. Điều này đúng với những chiếc đồng hồ từ các thương hiệu lớn như A. Lange & Söhne, Glashütte Original, Moritz Grossmann đến các thương hiệu đồng hồ độc lập nhỏ hơn. Phần lớn các sản phẩm của các nhà sản xuất vùng Saxon là những chiếc đồng hồ rất thanh lịch và có màu riêng. 

Một trong những người thợ đồng hồ độc lập tại Đức mà Gia Bảo muốn kể đến đó là Stefan Kudoke. Là người sáng lập cũng là thợ chính của thương hiệu Kodoke, người nghệ nhân trẻ tuổi nắm chắc nhiều kỹ thuật chế tác quan trọng từ chạm khắc đến tạo hình skeleton. Để tìm hiểu kỹ hơn về thương hiệu độc lập này, chúng ta hãy cùng đánh giá chiếc đồng hồ tiêu biểu của hãng là Kudoke HANDwerk 1, nằm trong bộ sưu tập HANDwerk, cho thấy những yếu tố rất đậm chất Đức.

STEFAN KUDOKE LÀ AI?

Stefan Kudoke là một cái tên ít được biết đến. Nhưng thực tế, thương hiệu Kudoke của chính người nghệ nhân này đã có mặt hơn mười năm. Thông thường những nghệ nhân dạng này sẽ là người trong “nghề", được “cha truyền con nối” nhưng với Stefan lại là một câu chuyện hoàn toàn khác. Không có nền tảng gia đình về chế tạo đồng hồ, Stefan bắt đầu học từ con số không. Dưới sự hướng dẫn của các giáo viên, anh đã học được những kỹ năng cần thiết để tự mình trở thành một thợ đồng hồ.

• Một ngày thực tập tại “Atelier” cùng thương hiệu Kudoke

Sau khi tốt nghiệp loại xuất sắc ở tuổi 22, Stefan làm việc cho xưởng sản xuất của Glashütte Original, Breguet, Blancpain và Omega ở cả bộ phận chế tạo lẫn bộ phận chăm sóc, dịch vụ khách hàng. Cuối cùng, Stefan Kudoke vẫn lựa chọn theo đuổi làm ra những chiếc đồng hồ của riêng mình. Và thế là theo tự nhiên, những chiếc đồng hồ Kudoke ra đời với mục tiêu góp phần bảo tồn các kỹ thuật chế tạo đồng hồ truyền thống.

Thương hiệu Kudoke có 3 bộ sưu tập/phân loại đồng hồ. HANDwerk bao gồm những chiếc đồng hồ thủ công truyền thống như Kudoke 1. Bộ sưu tập KUNSTwerk gồm những chiếc đồng hồ được chạm khắc hoặc thiết kế lộ “khung xương" với số lượng rất hạn chế. Thứ ba, bộ sưu tập YOURwerk dành riêng cho những chiếc đồng hồ đặt làm riêng, độc đáo.

Bài viết ngày hôm nay là về chiếc Kudoke HANDwerk 1, một thiết kế cơ bản, tiết lộ những đặc trưng cơ bản nhất của thương hiệu

Đồng hồ Kudoke HANDwerk 1

Bí mật của Kudoke HANDwerk 1 không được nhìn thấu ngay từ đầu. Vẻ ngoài của chiếc đồng hồ này giản đơn nhưng bù lại, từng chi tiết đều là tốt nhất. Chế tạo đồng hồ Đức về cơ bản sẽ có chung cách tiếp cận là tối giản về mặt chức năng. Hình thức tuân theo chức năng, trong đó mọi thứ không cần thiết đều bị loại bỏ. Các thợ đồng hồ Đức tập trung vào sự rõ ràng, đơn giản, đối xứng.

Bộ máy

Mục tiêu của Stefan Kudoke là tạo ra bộ máy của riêng mình, thay vì dựa vào bên thứ ba. Sau hơn mười năm chế tạo và chạm khắc đồng hồ lộ cơ, cuối cùng anh ấy cũng có thể giới thiệu bộ máy của riêng mình tại Baselworld 2018. Một năm sau, anh ấy giới thiệu chiếc Kudoke HANDwerk 1 và 2 của mình (có chỉ báo ngày/đêm thay vì mặt số phụ báo giây nhỏ) với tư cách là một ứng cử viên AHCI.

Thiết kế và cấu tạo của Kaliber 1, như đúng tên gọi, được lấy cảm hứng từ các bộ máy đồng hồ bỏ túi lịch sử của Anh. Bộ máy lên cót tay có thể quan sát được từ mặt sau qua một lớp kính sapphire. Dĩ nhiên vẫn là một bộ máy có thiết kế đơn giản nhưng vẫn bắt mắt nhờ tính đối xứng: bánh xe cân bằng cùng một cầu nối duy nhất được chạm khắc thủ công giữ vai trò cố định là nổi bật nhất trên bề mặt tấm cầu lớn được hoàn thiện mờ.

Hiệu ứng mờ này đạt được bằng một kỹ thuật gọi là “DOA". Tấm cầu lớn được đặt trong hỗn hợp dầu và các vật liệu có tính mài mòn (thường là hạt thủy tinh hoặc cát rất mịn) và sau đó sẽ được đem đi mài mòn tỉ mỉ. Riêng cây cầu cân bằng lại được hoàn thiện chạm khắc nổi, và đánh bóng thủ công đều, đẹp mắt. Đây là một kỹ thuật hoàn thiện tỉ mỉ và rất tinh tế mà không nhiều người có thể thành thạo.

Vẻ ngoài

Mặt số của Kudoke HANDwerk 1 có màu bạc với đường vân rất mịn trên bề mặt. Kim giờ và kim phút gắn ở trung tâm làm bằng thép và được Stefan làm mờ thủ công. Kim giờ có một đầu giống như biểu tượng vô cực. Vòng tròn để đánh dấu giờ và phút, cực kỳ hẹp, tạo cảm giác mạnh về chiều sâu, có đánh dấu bằng các số La Mã ở vị 3, 6, 9 và 12 giờ trong khi các chấm nhỏ hơn ở khoảng 1 phút. Đồng hồ có thêm mặt số phụ nhỏ ở góc 9 giờ để báo giây. Tên thương hiệu Kudoke nhỏ gọn nằm ở nửa kia của mặt số, mang lại một chút cân bằng về mặt thẩm mỹ. Ở cạnh dưới của mặt số, bạn có thể tìm thấy nguồn gốc sinh ra của đồng hồ.

Kudoke HANDwerk 1 sở hữu bộ vỏ được đánh bóng hoàn toàn từ vành bezel chia bậc cho đến dây đeo, phần đáy. Kích thước 39mm x 9,5mm đảm bảo Kudoke HANDwerk 1 là một cỗ máy đeo tay cực kỳ thanh lịch.

Núm vặn ở cạnh bên đồng hồ có kiểu dáng củ hành cổ điển, được làm dẹt đi, có khắc thêm chữ  “K” đại diện cho Kudoke. Về cơ bản, lúc xoay núm vặn để lên cót rất dễ dàng. Có độ bám tốt.

Đồng hồ được kết hợp với dây đeo bằng da cá sấu màu đen cùng khoá cài bằng thép, khách hàng cũng có thể lựa chọn khoá gập. Kudoke HANDwerk 1 có giá rất hấp dẫn, nếu chỉ xét về những công đoạn thủ công được thực hiện. 

Ngành chế tác đồng hồ luôn là nơi hội tụ của đam mê, sáng tạo và truyền thống thủ công. Mỗi thương hiệu thường có “bản sắc” riêng, được gầy dựng bởi lịch sử, phong cách thiết kế, cũng như cộng đồng người hâm mộ. Trong bối cảnh thị trường hiện đại, khi cuộc chơi cạnh tranh ngày càng khốc liệt, nhiều hãng đồng hồ đã lựa chọn “bắt tay” với nhau để tạo ra những “phiên bản collab” (collaboration) độc nhất, vừa kế thừa tinh hoa chung, vừa mang dấu ấn riêng biệt của từng bên. Một trong những ví dụ điển hình chính là sự kết hợp giữa Louis Erard – tên tuổi quen thuộc với dòng đồng hồ Regulator – và Kudoke – thương hiệu độc lập lừng danh nhờ nghệ thuật chế tác thủ công tỉ mỉ. Kết quả của màn kết hợp này chính là mẫu Le Régulateur Louis Erard x Kudoke mang đậm cá tính từ cả hai thương hiệu.

1. Khái niệm “Collab” giữa các thương hiệu đồng hồ

Trong lĩnh vực đồng hồ, đặc biệt là đồng hồ cao cấp và độc lập, “collab” không chỉ đơn thuần là việc đặt chung hai tên thương hiệu lên mặt số. Đó là quá trình hai (hoặc nhiều) nhà chế tác cùng nhau phát triển một sản phẩm, từ khâu ý tưởng ban đầu, lựa chọn bộ máy, thiết kế bề mặt, cách hoàn thiện, cho đến khâu tiếp thị và phân phối. Mỗi thương hiệu đem đến nguồn cảm hứng riêng, góp phần tạo nên một tác phẩm vừa vẹn tròn về thẩm mỹ, vừa giàu giá trị sưu tầm.

Thông thường, các “collab” trong ngành đồng hồ thường nảy sinh từ mục tiêu cụ thể:

               • Khẳng định vị thế: Các thương hiệu lớn muốn chứng minh khả năng sáng tạo hoặc ghi điểm trong mắt cộng đồng đam mê.

               • Mở rộng tệp khách hàng: Thông qua việc “bắt tay” với một đối tác có phong cách khác biệt, mỗi bên lại có cơ hội tiếp cận thị trường mới.

               • Mang đến giá trị đặc biệt: Người chơi đồng hồ luôn tò mò trước những phiên bản hiếm, độc đáo. Sản phẩm từ một dự án hợp tác thường được ấn định số lượng giới hạn và sở hữu chi tiết thẩm mỹ độc nhất vô nhị.

Với Louis Erard và Kudoke, động cơ của hai bên dường như là kết hợp thế mạnh: phong cách “regulator” đặc trưng của Louis Erard hòa quyện với ngôn ngữ thiết kế và kỹ thuật thủ công tỉ mỉ của Kudoke. Trên hết, các dự án cộng tác như thế còn truyền cảm hứng cho ngành, khuyến khích các nhà sản xuất tiếp tục vượt qua ranh giới truyền thống để tạo ra dấu ấn mới.

2. Câu chuyện và đặc trưng của Louis Erard & Kudoke

Louis Erard – người tiên phong cho phong cách Regulator “đại chúng”

Louis Erard được thành lập năm 1931 tại La Chaux-de-Fonds, cái nôi của ngành công nghiệp đồng hồ Thụy Sĩ. Điểm nổi bật trong danh mục sản phẩm của hãng là các thiết kế thanh lịch, mang đậm tinh thần cơ học truyền thống nhưng với mức giá “mềm” hơn nhiều thương hiệu Thuỵ Sĩ đình đám khác. Trong những năm gần đây, Louis Erard gắn liền với dòng Regulator – một cấu trúc mặt số phân tách kim giờ, kim phút, kim giây theo các trục riêng biệt. Phong cách Regulator vốn xuất phát từ những chiếc đồng hồ quan sát (observatory watches) thế kỷ 18, nhằm mục đích đảm bảo độ chính xác khi chỉnh giờ. Louis Erard đã thổi vào thiết kế đó nét hiện đại, giản dị và dễ tiếp cận hơn, mở ra cánh cửa để nhiều người yêu đồng hồ trải nghiệm kiểu dáng cổ điển thú vị này.

Kudoke – nghệ nhân độc lập với nét chạm khắc thủ công tinh xảo

Đối với giới sưu tầm, Kudoke không còn là cái tên xa lạ. Ngay từ lúc thành lập, thương hiệu được sáng lập bởi Stefan Kudoke (một nghệ nhân người Đức) đã theo đuổi phong cách handcrafted – chế tác thủ công, chú trọng đến từng họa tiết và cấu trúc của bộ máy lẫn mặt số. Hình ảnh “kim vô cực” (Infinity Hands) hay những chi tiết chạm khắc thủ công trên cầu máy, đĩa xoay… đã trở thành “dấu ấn nhận diện” của Kudoke. Dù ra đời chưa lâu so với “các bậc tiền bối Thụy Sĩ”, Kudoke nhanh chóng khẳng định chất lượng qua những giải thưởng danh giá trong ngành, điển hình là GPHG (Grand Prix d’Horlogerie de Genève). Mỗi mẫu đồng hồ Kudoke luôn toát lên phong thái riêng: độc lập, ngẫu hứng nhưng không kém phần trang trọng và truyền thống.

Việc Kudoke bắt tay cùng Louis Erard mở ra một lối đi thú vị. Kudoke đem đến giá trị nghệ thuật từ bàn tay nghệ nhân, còn Louis Erard cung cấp “khung sườn” Regulator đã được khẳng định. Qua đó, cả hai cùng chia sẻ chung một triết lý: mang đến trải nghiệm cơ khí đậm chất thủ công, nhưng với mức giá hợp lý hơn so với nhiều thương hiệu Thụy Sĩ cao cấp khác.

3. Cấu trúc Regulator – từ quá khứ đến hiện tại

Để hiểu vì sao Regulator được ưa chuộng, cần ngược về thế kỷ 18. Khi đó, các nhà quan sát thiên văn thường dùng đồng hồ Regulator – có kim phút lớn nằm chính giữa, kim giờ và kim giây tách biệt – nhằm đo đếm thời gian chính xác. Vị trí kim giờ, kim phút và kim giây không chồng lấn, cho phép người quan sát đọc từng thông số một cách rõ ràng. Công năng ban đầu của Regulator là “chuẩn hóa” thời gian, từ đó giúp canh chỉnh các thiết bị đo lường khác trong xưởng hoặc trạm quan sát.

Ngày nay, chức năng Regulator chủ yếu mang giá trị thẩm mỹ và hoài cổ nhiều hơn là công cụ khoa học. Tuy nhiên, nó vẫn tạo ra sức hút đặc biệt nhờ:

              1. Cách bố trí kim độc đáo: Thông thường, người dùng đã quen nhìn kim giờ-phút-giây đồng tâm. Với Regulator, việc tách biệt từng kim giúp mặt số trở nên thanh thoát, gây ấn tượng thị giác.

              2. Phản ánh di sản lịch sử: Nhìn vào một chiếc Regulator, người ta liên tưởng đến truyền thống đo lường thời gian chính xác của nhiều thế kỷ trước. Điều này làm tăng cảm giác trân quý và “cổ điển” cho người đeo.

              3. Thể hiện tay nghề kỹ thuật: Tùy theo cơ chế tích hợp, module Regulator có thể đòi hỏi sự sắp xếp phức tạp trong bộ máy, minh chứng khả năng chế tạo của hãng.

4. Le Régulateur Louis Erard x Kudoke – Kết quả của một “mối lương duyên”

Khi Louis Erard mời Kudoke hợp tác, ý tưởng “đưa tinh thần Regulator phổ biến đến một tầm cao mới” đã thành hình. Mẫu Le Régulateur Louis Erard x Kudoke không chỉ giữ nguyên bố cục kim thẳng hàng đặc trưng, mà còn thêm vào các chi tiết làm nên dấu ấn của Kudoke:

              • Thiết kế kim “vô cực” (Infinity Hands): Thay vì kiểu kim hình lá hay dauphine quen thuộc, Kudoke phát triển kiểu kim mang biểu tượng vô cực, gợi lên sự liên tục của thời gian.

              • Mặt số hoàn thiện tỉ mỉ: Bên cạnh họa tiết clous de Paris trên vòng chỉ giờ, phần nền được chạm vân hạt mịn, vát cạnh bằng tay, kết hợp với hiệu ứng mạ rhodium. Những chi tiết này thường chỉ xuất hiện ở phân khúc đồng hồ nghệ nhân cao cấp.

              • Bộ máy Sellita được tinh chỉnh: Louis Erard tận dụng bộ máy Sellita SW266-1 đã được bổ sung module Regulator. Mặc dù đây là bộ máy “thông dụng,” nhưng sự can thiệp khéo léo cho thấy cách hãng tối ưu cấu trúc và trang trí, đảm bảo hiệu năng ổn định, tần số dao động 28.800 nhịp/giờ cùng mức dự trữ năng lượng 38 giờ.

Điểm thú vị là, dù có module Regulator khiến vỏ đồng hồ dày hơn tiêu chuẩn “mỏng” đương đại, chiếc đồng hồ này vẫn giữ được tỷ lệ cân đối (42 mm x 12,25 mm). Sự lựa chọn vật liệu thép không gỉ với lớp hoàn thiện bóng cũng giúp thành phẩm trông hiện đại và dễ đeo hơn.

5. Giá trị sưu tầm và trải nghiệm

Với màn collab này, người yêu đồng hồ có cơ hội sở hữu một cỗ máy cơ khí độc đáo, vừa tôn vinh truyền thống Regulator của Louis Erard, vừa thể hiện năng lực thủ công tinh xảo của Kudoke. Mức giá ~4.000-4.500 CHF (chưa bao gồm thuế) vẫn được xem là “khá mềm” khi so sánh với các “Regulator” thủ công từ các hãng Thụy Sĩ hay Đức lớn khác. Thêm vào đó, số lượng giới hạn 78 chiếc cho mỗi màu sắc càng khẳng định tính hiếm và độ hấp dẫn cho giới sưu tầm.

Hơn thế, “câu chuyện” đằng sau mỗi chiếc đồng hồ – về việc hai thương hiệu độc lập giao thoa – là yếu tố gia tăng giá trị. Người đeo không chỉ sở hữu vật phẩm đo giờ đơn thuần, mà còn “chạm” đến tinh thần đằng sau nó: tinh thần của những con người yêu nghề thủ công, say mê cơ khí và sẵn sàng hợp tác để tạo nên sản phẩm vượt qua mọi khuôn mẫu cũ.

6. Lời kết

Dù trong bất kỳ ngành nghề nào, sự hợp tác (collab) luôn mang lại làn gió mới và khơi dậy tiềm năng sáng tạo. Trong thế giới đồng hồ, các “bắt tay” giữa các thương hiệu, đặc biệt là giữa những nhà sản xuất độc lập, càng trở nên đáng trân trọng. Louis Erard x Kudoke chính là ví dụ tiêu biểu: lấy bối cảnh truyền thống Regulator lâu đời, trộn lẫn với nét chạm khắc và tinh thần thủ công đương đại, để rồi sinh ra một mẫu đồng hồ đem lại niềm thích thú cho cả người đam mê và nhà sưu tầm.

Qua đó, chúng ta thấy rõ khả năng “cộng hưởng” khi mỗi bên đóng góp thế mạnh riêng: từ nền tảng bộ máy, thiết kế Regulator danh tiếng của Louis Erard, đến hơi thở “mới mẻ” của Kudoke. Câu chuyện này lại càng khẳng định, trong thế giới đồng hồ vốn đòi hỏi sự tinh xảo và lòng kiên nhẫn, ý tưởng gắn kết hai phong cách tưởng như đối lập lại có thể tạo nên điều kỳ diệu, khởi đầu cho nhiều dự án hợp tác táo bạo khác trong tương lai.